مطالعه تطبیقی مولفه های فرهنگی از دیدگاه اسلام و دیدگاه غرب ( مطالعه موردی فرهنگ سازمانی )

فرهنگ یک سازمان، باورها، نگرش ها ، فرضیات و انتظارات مشترکی را در بر می‏گیرد که در نبود یک قانون یا دستور العمل صریح، رفتارها را هدایت می‏کند و در اکثر سازمان‏ها، غالب موقعیت‏های مدیریتی این چنین است. فرهنگ می‏تواند منبع نیرومندی از هویت، هدف مشترک و رهنمود انعطاف‏پذیر باشد. تاثیر فرهنگ سازمانی بر اعضای سازمان به حدی است که می‏توان با بررسی زوایای آن، نسبت به چگونگی رفتار، احساسات ، دیدگاه‏ها و نگرش اعضای سازمان پی برد و واکنش احتمالی آنان را در قبال تحولات مورد نظر ارزیابی، پیش بینی و هدایت کرد. با اهرم فرهنگ سازمانی، به سادگی می‏توان انجام تغییرات را تسهیل کرد و جهت گیری‏های جدید را در سازمان پایدارتر کرد. مطالب یاد شده و بسیاری از تحقیق هایی که در زمینه فرهنگ سازمانی انجام شده است، نشان می دهد شناخت فرهنگ سازمانی به عنوان یک ضرورت مهم ، در اولویت فعالیتهای مدیران سازمانها قرار دارد. به طوریکه بسیاری از دانشمندان مهمترین وظیفه رهبران سازمان را وضع ارزشهای فرهنگی مناسب و توسعه آن در سطح سازمان می دانند. پرورش و توسعه فرهنگ سازمانی، با توجه به تعریف عمیق آن، در مکتب اسلام اهمیتی دوچندان دارد؛ زیرا، با حاکم شدن ارزشهای فرهنگی، نه تنها اهداف متعالی سازمان تحقق می یابد؛ بلکه جنبه های اخلاقی ، تولیدی و سودآوری سازمان نیز رشد می یابد. پژوهش حاضر با توجه به اهمیت و ضرورت فرهنگ سازمانی در سازمان‏ها سعی کرده به مقایسه بین فرهنگ سازمانی از دیدگاه اسلام و غرب را مورد بررسی قرار دهد. جامعه آماری مورد بررسی مدیران سازمان‏های دولتی در ایران و مدیران غربی بودند که با توجه به بزرگ بودن جامعه آماری ، مدیران سازمان‏های دولتی استانهای سمنان و تهران به عنوان نمونه آماری ایران و مدیران اروپایی و غربی شاغل در افغانستان با توجه به وضعیت خاص آن کشور (اهل کشورهای ایتالیا ، فرانسه ، سوئیس ، سوئد ، ایالات متحد آمریکا ، اسپانیا و آلمان) به عنوان نماینده دیدگاه غرب انتخاب شدند. به منظور جمع‏آوری اطلاعات از پرسشنامه محقق ساخته فرهنگ سازمانی استفاده گردید. بررسی نتایج فرضیه‏های تحقیق نشان داد در تمامی مولفه‏های مورد بررسی به غیر از مولفه "تعیین هویت"، مدیران غربی امتیاز بالاتری نسبت به مدیران ایران داشتند. همچنین نتایج مقایسه مؤلفه‏ها نشان داد در تمامی فرضیه‏ها ؛ به غیر از مؤلفه "کنترل و نظارت" تفاوت معنی‏داری بین فرهنگ سازمانی از دیدگاه اسلام و غرب تفاوت معنی‏داری وجود داشت. با توجه به نتایج بدست آمده می‏توان اذعان داشت که هنوز فرهنگ سازمانی اسلامی در سازمان‏های ایران به خوبی به منصه اجرا گذاشته نشده و می‏توان با برنامه‏ریزی‏های بلندمدت و با استفاده از الگوهای ناب دین مبین اسلام در پرتو انوار ثقلین ؛ فرهنگ سازمانی مبتنی بر اسلام را در سازمان‏ها ایجاد کرد